هر فرد با آگاهی از گروه خونی خود، می تواند نوع تغذیه، بیماری و ورزش متناسب با گروه خونی اش را بشناسد و در جهت سلامتی خود از آن ها استفاده کند.
این آگاهی از نظر روانشناسی نیز می تواند به شما در شناخت روحیات خود، دوستان و همکاران تان، کمک کند تا بتوانید روابطی صحیح و مثبت با آنها برقرار کنید. حتی استعدادهای پنهان خود را کشف کرده و در جهت شکوفا شدن آنها تلاش کنید و برای رسیدن به اهداف مهم زندگی، جنبه های مثبت شخصیت خود را پرورش و رشد دهید.
اطلاع از گروه خونی درفوریت های پزشکی، مثل تشخیص هویت، نجات بیماران، ازدواج، جلوگیری از انتقال بعضی از بیماری ها و اهداء خون از اهمیت زیادی برخوردار است.
با اگاهی از کم بودن بعضی از گروه های خونی، مثل گروه خونی O منفى مى توان بسیاری از مشکلاتی که هنگام درمان، معالجه و یا تزریق خون برای این افراد به وجود می اید را از بین برد.
ناسازگاری های گروه خونی
ناسازگاری گروه خونی اصطلاحا به همسان نبودن دو گروه خونی گفته می شود. این مسئله در زمان تزریق خون بسیار حائز اهمیت است به طوری که موجب بروز اختلالات خونی می شود. از طرفی در زمان ازدواج، وجود برخی از اختلالات مربوط به کم خونی و گاهی مرگ می شود. از طرفی در زمان ازدواج، وجود برخی از اختلالات مربوط به کم خونی(تالاسمی) ممکن است مانع ازدواج بین دختر و پسر شود.
اصولا ناسازگاری های گروه خونی به دو صورت اتفاق می افتد:
ناسازگاری بین خون دهنده و گیرنده
این نوع ناسازگاری در انتقال دو خون غیر همسان اتفاق می افتد. گاهی به دلیل اشتباه در تشخیص و یا اشتباه در گزارش، ممکن است خون ناسازگار به فرد تزریق شود، گاهی نیز عامل RH (مثبت و منفی بودن) موجب به وجود آمدن چنین مشکلی می شود.
زمانی سازگاری بین دو گروه خونی اتفاق می افتد که گروههای خونی ABO و RHبا هم سازگار باشند. اگر سازگار نباشند، گلبول های قرمز خون دهنده در بدن فرد گیرنده، لخته می شوند و رگ های خونی را مسدود کرده و از رسیدن خون به بخش های مختلف بدن جلوگیری می کنند.
همچنین ممکن است گلبول های لخته شده، متلاشی شود و محتویات آن ها بیرون بریزد و چون گلبول های قرمز هموگلوبین دارند و هموگلوبین خارج از گلبول قرمزحالت سمی پیدا می کند میتواند برای سلامتی بیمار بسیار خطرناک باشند.
عوارض تزریق خون ناسازگار
در چند دهه ی اخیر پیشرفت های زیادی در زمینه امنیت تزریق خون انجام شده است. اما در حال حاضر تزریق اشتباه خون ناسازگار از نظر سیستم (ABO) باعث ایجاد بیماری های زیر می شود:
- کم خونی همولیتیک
این ناسازگاری از طریق تزریق خون ایجاد می شود که با نارسایی حاد کلیه و مرگ همراه است.
- صدمه ی حاد ریوی
عارضه ای تهدیدکننده است که با تنگی نفس شدید و هیپوکسی (کمبود اکسیژن) ریه بروز می کند، این عوارض ۶ ساعت پس از تزریق خون ایجاد می شود.
- آلودگی باکتریایی
این نوع آلودگی می تواند ۶۰ درصد باعث مرگ و میر شود.
- آلودگی ویروسی
این آلودگی می تواند فرد را به ویروس ایدز، هپاتیت و سیفلیس (بیماری آمیزشی واگیردار و مزمن) مبتلا کند که به تدریج منجر به مرگ فرد می شود.
ناسازگاری بین خون مادر و جنین
در هنگام ازدواج و انتخاب همسر اگر گروه خونی زوجین از نظر سیستم (ABO) تفاوت داشته باشد مشکلی ایجاد نمی شود. اما اگر تفاوت در مثبت و منفی بودن گروه خونی زن و شوهر باشد ممکن است در هنگام بارداری، ناسازگاری بین خون مادر و جنین باعث بوجود آمدن نوعی کم خونی (همولیتیک) در جنین شود.
اگر گروه خونی مادری منفی و پدری مثبت باشد ممکن است گروه خونی جنین مثبت شود. در طی زایمان، مقدار اندکی از خون نوزاد از بازی جفت وارد جریان خون مادر می شود و در نتیجه بدن مادر شروع به تولید پادتن هائي بر ضد گروه خونی مثبت می کند. این پادتن ها پس از زایمان تولید می شوند.
بنابراین بچه ى اول دچار مشکلى نمی شود ولی در بارداری های بعدی پادتن های موجود در خون مادر با عبور از جفت، گلبول ھای قرمز جنین را تخریب می کنند.
گاهی ک مخونی ناشی از اين پديدهممکن است آنقدر شدید باشد که باعث مرگ جنین گردد. اگر جنین زنده بماند، پادتن ها می توانند در طی فرآیند زایمان به بدن نوزاد انتقال یافته و باعث ایجاد یرقان (زردی) و سایر علایم، در کوتاه مدت پس از تولد شوند.
همچنین این تخریب ممکن است باعث بیماری اریتروبلاستوزیس (بیماری، که به علمی ناسازگاری خونی بین مادر و جنین به وجود می آید و می تواند موجب سقط جنين و یا عقب ماندگی ذهنی و آسیب های متعددی در جنین شود، ولی در موارد خفیف تر موجب کم خونی و زردی می شود.) گردد که موجب سقط جنین و یا عقب ماندگی ذهنی و یا آسیب های متعدد مغزی می شود.
خوشبختانه این مشکل قابل کنترل است و می توان بعد از تولد نوزاد و با آزمایش خون آن (نمونه بند ناف)، در صورت مغایر بودن، با تزریق آمپول روگام از تولید پادتن خون مادر جلوگیری کرد.
ناسازگاری های خون بین مادر و جنین شایع ترین علت اریتروبلاستوزیس و بیماری کم خونی همولیتیک نوزادان می باشد.