تغییرات ساختمانی و کارکردی اعضای دستگاه گوارش در طی بارداری میتواند مسئول بسیاری از شکایات ناراحت کننده بیمار و بیماریهای گوارشی در بارداری باشد. در اکثر زنان باردار، ترشح اسید کلریدریک آزاد و پسین کاهش یافته و حرکات معدی نیز کم میشود. معده بوسیله رحم در حال رشد به سمت بالا و چپ رانده میشود و تونوس سرتاسر مجاری روده ای کاهش مییابد. علاوه بر موارد فوق که غالباً ناشی از تغییرات طبیعی فیزیولوژیکی بارداری میباشد، بیماریهای مختلف دستگاه گوارش از قبیل یرقان، پانکراتیت، بیماریهای التهابی روده، آپاندیسیت، انسداد روده ای، هموروئید، بیماری کیسه صفرا در زنان باردار قابل مشاهده است که بجز موارد معدودی نظیر یرقان و آپاندیسیت، اکثراً تأثیر سویی بر روی جنین نداشته و سلامت وی را تهدید نمی نمایند.
یرقان و بیماریهای گوارشی در بارداری
درصد کمی از زنان در دوران بارداری دچار یرقان می گردند که با علایم اولیه ای از قبیل بی اشتهایی، تهوع، استفراغ، سردرد، احساس خستگی و تب مشخص گردیده و سپس زردی آشکار میگردد. عفونتها عمدتاً از ویروس هپاتیت نوع A یا B ناشی می شوند. هپاتیت A که هپاتیت عفونی نیز نامیده میشود معمولاً از طریق غذا یا آب آلوده انتقال می یابد و هپاتیت نوع B که به هپاتیت سرمی معروف است، بیشتر از طریق خون و فرآورده های خونی انتقال پیدا می نماید. البته انواع دیگری از هپاتیت نیز وجود دارند که می توانند بیماری را موجب گردند. هپاتیت A نسبتاً بی خطر بوده و اگر بیمار دچار زردی نشود، ممکن است تشخیص داده نشود. هیچ درمان اختصاصی وجود ندارد. جنین در معرض خطر زیادی قرار نمیگیرد، هیچ مدرکی دال بر تراتوژن بودن بیماری در دست نیست و به نظر نمی رسد که ویروس به جنین انتقال پیدا کند. ممکن است میزان وقوع زایمان پیش از موعد افزایش یابد.
هپاتیت B از دیگر بیماریهای گوارشی در بارداری
هپاتیت B شایعتر از هپاتیت A بوده و خطرات بیشتری را متوجه بیمار میسازد. شیوع ناهنجاریهای ساختمانی و مرگ جنین افزایش پیدا نمی کند، ولی میزان وقوع زایمان زودرس فزونی مییابد. علاوه براین، اگر مادر دچار عفونت فعال از این نوع بیماریهای گوارشی در بارداری بوده، یا حامل باشد و یا هپاتیت مزمن فعال داشته باشد، جنین نیز ممکن است در حین زایمان یا پس از آن آلوده شود. کودکان متولد شده از مادران با عفونتهای مزمن فعال ویروس هپاتیت B و مادران حامل می توانند در اثر بلع ترشحات یا خون مادری، مایع آمنیوتیک یا شیر مادر دچار عفونت شوند. بعضی از کودکان گرفتار بدون علائم هستند، عدهای دچار بیماری آشکار شده و بالاخره در نتیجه سیروز میمیرند و عدهای دیگر به حاملین مزمن تبدیل می شوند. درمان اساساً از نوع علامتی و نگهدارنده بوده و شامل یک رژیم غذایی غنی از مواد قندی، پروتئینی، مواد ویتامینه و پیشگیری از دهیدراتاسیون می باشد. اگر بیمار دچار استفراغ یا بیاشتهایی شدید باشد، بطور موقت می توان از تغذیه داخل وریدی با این مواد استفاده کرد. خاتمه دادن به بارداری لازم نیست.برای زنان بارداری که به علت شغلی یا به علت مسافرت به مناطق آندمیک در معرض خطر ابتلا به هپاتیت قرار دارند، تجویز ایمونوگلوبولین ها ضروری است. با تزریق ایمونوگلوبولین هپاتیت B بلافاصله پس از تولد و متعاقب آن، تزریق واکسن هپاتیت B معمولاً می توان از بروز عفونت درنوزاد پیشگیری نمود.
آپاندیسیت از بیماریهای گوارشی شایع در بارداری
به گزارش مجله برفانک شیوع آپاندیسیت در زنان باردار با زنان غیر باردار برابر بوده ولی تشخیص آن در دوران بارداری دشوارتر و تأخیر در معالجه آن خطرناک است. تراوش چرک از آپاندیس با التهاب حاد، سریع بوده و پارگی آن خیلی زود اتفاق میافتد. اگر عفونت سبب گرفتاری پوشش سروزی رحم گردد، ممکن است به سقط جنین یا زایمان زودرس منجر شود. آپاندیسیت ایجاد شده در دوران بارداری نیازمند جراحی است که به محض تشخیص قطعی میبایست انجام گردد.
منبع:https://www.barfanak.com