اگر به عللی تغذیه ی نوزاد بعد از تولد از پستان مادر امکانپذیر نباشد، تغذیهٔ نوزاد را می توان با فنجان شروع کرد. ما در مجله اینترنتی برفانک در مورد تغذیه ی نوزاد و شیرخوار با فنجان و با قاشق بیشتر توضیح خواهیم داد.
تغذیه ی نوزاد با فنجان بهترین روش جایگزین شیر دادن از پستان مادر است، زیرا:
۱ – حرکات دهانی نوزاد هنگام خوردن شیر از فنجان شبیه تغذیه با پستان مادر می باشد و نوزاد بعداً به راحتی می تواند از پستان مادر شیر بخورد.
۲- هر نوزادی که بتواند مک بزند حتی نوزادان نارس می توانند از فنجان شیر بخورند.
۳ – فنجان را به راحتی می توان شست و تمیز کرد.
روش شیر دادن با فنجان:
نوزاد یا شیرخوار را روی دامن خود بنشانید و یک فنجان کوچک شیر را جلوی لب های او نگه دارید به طوری که کمی از شیر لب های کودک را آغشته کند،
بنابراین کودک دهان و چشم های خود را باز می کند و شیر را از فنجان می مکد.
اگر مادر شیر دارد باید شیر خود را بدوشد و با فنجان به کودک بدهد.
اگر مادر شیر ندارد یا قادر نیست شیر بدهد، پرستار او می تواند شیر خشک شبیه شیر مادر را تهیه و با فنجان به کودک بدهد.
اگر مادر شیر ندارد یا قادر نیست کودک خود را از پستانش شیر دهد یا کودک با فنجان شیر نمی خورد، روش دیگر این است که کودک را با قاشق شیر دهید،
ولی شیردادن با این روش موجب خستگی کودک، مادر یا پرستار می گردد و معمولاً هم کودک شیر کافی نخواهد خورد و دچار کمبود وزن می گردد.
شیر دادن با قاشق موقعی مناسب است که مادر شیر کافی ندارد.
بنابراین مادر می تواند ابتدا شیر پستان های خود را به کودک بدهد و کمبود شیر خود را با شیر خشک و با قاشق به کودک بدهد.
شیر پاستوریزه:
شیر پاستوریزه، شیرگاو است که مقدار چربی آن را از ۳/۵ به ۲/۵ در صد رسانده اند و آن را پاستوریزه کرده اند.
پاستوریزه کردن، یعنی بالا بردن درجه حرارت شیر به 71 تا 72 سانتیگراد و نگهداری شیر در این درجه حرارت به مدت 30 ثانیه و بلافاصله سرد کردن آن به طوری که درجه حرارت شیر به ۱۰ درجه برسد.
پاستوريزه کردن شیر، میکروب های بیماری زای شیر را از بین می برد،
ولی شیر پاستوریزه دارای میکروب های غیربیماری زا نیز می باشد.
اگر شیر پاستوریزه را حتی در یخچال نگهداری کنید، میکروب های آن افزایش می یابد.
بنابراین شیر پاستوریزه را قبل از یک سالگی نباید به کودک بدهید و می توانید بعد از یک سالگی به کودک بدهید.
بهتر است قبل از دادن شیر پاستوریزه به کودک، آن را بجوشانید و در صورتی که رنگ، بو، طعم و مزهٔ شیر تغییر نکرد به کودک بدهید.
چون شیر پاستوریزه هنگام جوشیدن غلیظ می شود، قبل از جوشاندن یک تا دو استکان آب ( ۳۰ تا ۶۰ میلی لیتر) به یک لیتر شیر اضافه نمائید و به کودک بدهید.
چون کودکان در سال دوم تولد به کالری بیشتری نیاز دارند، بهتر است شیر پاستوریزه که چربی آن ۲/۵ درصد است داده شود و شیر کم چربی یا بدون چربی داده نشود.