یکی از بیماریهای جدی که میتواند در دوران بارداری زنان را تحت تاثیر خود قرار دهد بیماری اکلامپسی نام دارد. علائم این بیماری در دوران حساس بارداری ابتدا به عنوان پرهاکلامپسی شناخته میشوند اما این وضعیت توانایی تبدیل شدن به اکلامپسی را خواهد داشت. این مسئله ممکن است منجر به ایجاد عوارض جانبی در دوران بارداری شود. در این مقاله علت ایجاد بیماری اکلامپسی و همچنین روشهای جلوگیری از آن را بیان خواهیم کرد.
ارائه اطلاعاتی در رابطه با بیماری اکلامپسی
همانطور که گفته شد بیماری اکلامپسی در دوران بارداری، علیالخصوص اواخر این دوران اتفاق خواهد افتاد که باعث ایجاد تشنج میشود. بیماری اکلامپسی نادر به حساب میآید و در ایالات متحده آمریکا هر سال 2 الی 3 هزار نفر را تحت تاثیر خود قرار میدهد. این وضعیت ناشی از یک اختلال فشار خون بالا به نام پرهاکلامپسی است، این فشار خون بالا در مادر موجب کاهش خونرسانی به جنین میشود، خونرسانی پایین نیز موجب خواهد شد تا جنین نتواند اکسیژن و مواد مغذی مورد نیاز خود را کسب نماید. بر اساس اطلاعات موجود بیشترین احتمال ایجاد بیماری اکلامپسی در بارداری اول مشاهده میشود. در صورتی که بیماری اکلامپسی تحت درمان قرار نگیرد میتواند زندگی مادران را تهدید نماید، در اکثر موارد علائم این بیماری ملایم هستند و نیازی به مداخله به جز کنترل و تغییر رژیم غذایی ندارند، در هر صورت بهتر است به دستورات پزشک توجه شود.
تفاوت بین بیماری اکلامپسی و پرهاکلامپسی در چیست؟
بیماری اکلامپسی مرحله نهایی وضعیت پرهاکلامپسی بوده و نیاز به توجه فوری پزشکی دارد. غالبا این مشکل در مراحل اول بارداری تشخیص داده میشود و بدین ترتیب از ایجاد شرایط بد جلوگیری به عمل خواهد آمد. درمان قطعی برای پرهاکلامپسی وجود ندارد و معمولا پزشکان سعی میکنند با تجویز داروهایی همچون داروی کاهش فشار و یا ضد تشنج از ایجاد شرایط بد جلوگیری به عمل آورند. در هر دو شرایط پرهاکلامپسی یا بیماری اکلامپسی بهترین راه درمان زایمان است، البته باید شرایط زایمان نیز توسط پزشکان مورد بررسی قرار گیرد تا ببینند که آیا امکان چنین کاری وجود دارد یا خیر، این موضوع توسط پزشکان و پس از بررسیهای زیاد تعیین خواهد شد. در صورتی که موارد شدید باشند امکان دارد نیاز به مداخله فوری باشد، معمولا زایمان از طریق سزارین بهترین کار است.
شرایط مرتبط با بیماری اکلامپسی
بیماری اکلامپسی دارای برخی شرایط مرتبط است که هر کدام میتوانند وضعیت مستقل داشته باشند. برخی از این شرایط عبارتند از:
√ ادم: به تورم ایجاد شده در بافتها به دلیل شکلگیری نوعی مایع ادم گویند، این حالت معمولا به عنوان تورم در اندامها نیز شناخته میشود.
√ ادم ریوی: این مشکل میتواند موجب ایجاد مایع در ریه شود و در نهایت دشواری در تنفس را ایجاد خواهد کرد.
√ سردرد: در صورتی که این افراد سردرد نیز داشته باشند احتمالا به علت ایجاد فشار خون بالا است.
√ دیابت در دوران بارداری: نشانههای دیابت ناشی از بارداری که میتواند موجب شود نوزاد در بدو تولد دارای اضافه وزن باشد. دیابت حاملگی را میتوان با تغییر در رژیم غذایی و یا استفاده از برخی داروها درمان کرد. همانطور که گفته شد این شرایط در افراد متفاوت است، یعنی ممکن است برخی این علائم را توسعه دهند و یا هیچکدام از آن را نداشته باشند.
علت ایجاد شرایط بیماری اکلامپسی
محققان و پزشکان فعال در این رابطه تاکنون موفق به پیدا کردن علت اصلی این بیماری نشدهاند، تمامی موارد بیماری اکلامپسی با یکدیگر متفاوت هستند و هر زن باردار نیز ممکن است با دیگر زنان باردار شرایط متفاوتی داشته باشد. بیشتر مطالعات هم اکنون بر روی پرهاکلامپسی معطوف شده است تا بتوانند در مراحل اولیه بیماری را تشخیص دهند تا بدین ترتیب مانع رشد آن و تبدیل شدن به بیماری اکلامپسی شوند.
عوامل خطرناک در رابطه با این شرایط
عوامل خطرآفرین برای پرهاکلامپسی و اکلامپسی از بیمار به بیمار متفاوت است، برخی از عواملی که باید مورد توجه قرار گیرند عبارتند از:
√ تاریخ بارداری: اغلب موارد پرهاکلامپسی در اولین بارداری شکل خواهند گرفت، بنابراین تاریخ حاملگی و مراجعه به پزشک باید مورد توجه قرار گیرد. حاملگیهای قبلی با نتایج ضعیف نیز میتوانند در افزایش خطر ابتلا به اکلامپسی موثر باشند.
√ سن بیمار: حاملگی در افراد بالای 35 سال خطر ابتلا به بیماری اکلامپسی را افزایش میدهد.
√ سابقه خانوادگی: مسلما یکی از مواردی که در پره اکلامپسی و اکلامپسی تاثیرگذار است مسائل مربوط به ژنتیک خواهد بود.
√ چاقی: زنان دارای اضافه وزن به نسبت سایر افراد از احتمال بیشتری جهت مبتلا شدن به اکلامپسی برخوردارند.
سایر شرایط پزشکی همانند لوپوس، دیابت حاملگی و بیماری کلیوی میتوانند در افزایش احتمال ایجاد بیماری اکلامپسی موثر باشند.
معرفی برخی از علائم بیماری اکلامپسی
علائم این بیماری در هر زمان از بارداری وجود دارد، شایعترین علائم مربوط به پرهاکلامپسی عبارتند از:
- سردرد بسیار شدید
- داشتن اضافه وزن بیش از حد در دوران بارداری
- داشتن حالتهایی همچون تهوع، استفراغ یا درد معده
- تورم دست، پا و صورت
در صورتی که پرهاکلامپسی تبدیل به اکلامپسی شود علائم میتوانند شامل موارد زیر شوند:
- درد عضلانی
- تشنج
برای پرهاکلامپسی راهی جز زایمان وجود ندارد. در صورتی که زایمان بسیار زود باشد میتوان با روشهای دارویی و همچنین استراحت موجب تنظیم فشار خون بالا شد. پزشکان در برخی موارد ضروری داروهای ضد انعقاد را برای جلوگیری از تبدیل پرهاکلامپسی به اکلامپسی تجویز میکنند.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
زنان باردار باید به طور منظم جهت مراقبتهای قبل از زایمان با پزشک در ارتباط باشند، در صورتی که علائم پرهاکلامپسی را در خود مشاهده کردند باید این اقدام سریعا انجام شود. هر فردی که سردردهای شدید و یا خونریزی را در خود مشاهده کرد نباید لحظهای درنگ نمایند. در این دوران ممکن است پزشکان آزمایشهای خون و ادرار را تجویز نمایند تا بتوانند به موارد زیر دست یابند:
- میزان پروتئین موجود در ادرار
- فشار خون بالا
- عملکرد کبد
وجود سطح بالای پروتئین در ادرار میتواند شاخص اولیه پرهاکلامپسی باشد، این مسئله در کاهش عملکرد کلیه نقش دارد. با توجه به شدت علائم پزشکان امکان دارد تغییراتی را در رژیم غذایی، استراحت و یا مصرف داروها جهت کاهش فشار خون و جلوگیری از تشنج تجویز نمایند.
رفتارهای لازم در برابر بیماری اکلامپسی
در گذشته زنان باردار و در معرض پرهاکلامپسی پس از گذشته 12 هفته از بارداری به دستور پزشکان و در شرایط خاص روزانه قرص آسپیرین مصرف میکردند. در بسیاری از موارد علائم مربوط به اکلامپسی در عرض 6 هفته پس از زایمان کودکان از بین میروند، در برخی موارد نیز احتمال ایجاد آسیب به برخی اندامها وجود دارد و به همین علت است که باید زنان باردار از خود مراقبت بیشتری نمایند و همواره با پزشک در ارتباط باشند. در صورتی که یک شخص علائم نامبرده شده را در خود مشاهده نماید باید هر چه سریعتر به پزشک مراجعه کند. داشتن توجه به سلامتی بهترین راه جلوگیری از مشکلات است.
منبع: https://www.barfanak.com